Các chuyên gia nhận định đô thị đa trung tâm là xu thế phát triển tất yếu cho TP. Hà Nội với tiện ích hiện đại, toàn diện, tạo nên cuộc dịch chuyển dân cư lớn chưa từng có.
Những quy hoạch đô thị đa trung tâm “nguội lạnh”
Giãn dân tại khu vực trung tâm nội đô là bài toán cấp bách mà chính quyền Hà Nội đặt ra từ nhiều chục năm nay nhằm giải quyết thực trạng đất chật người đông, hạ tầng quá tải và môi trường ô nhiễm. Hàng loạt đề án, quy hoạch đã được xây dựng song mãi chỉ là lý thuyết nằm trên giấy.
Năm 1998, thành phố khởi động “chiến dịch” di dân phố cổ sang phường Việt Hưng, quận Long Biên. Cho tới hiện tại, sau hơn 2 thập kỷ, hoạt động di dời dân vẫn đứng yên tại chỗ những cư dân này không mặn mà với việc dịch chuyển đến nơi ở mới mà thành phố sắp xếp, bất chấp điều kiện sống chen chúc, ngột ngạt tại những khu nhà ở chật chội, tù túng.
Quá trình đô thị hóa nhanh chóng tạo nên sức ép thúc đẩy Hà Nội tiến tới trở thành đô thị đa trung tâm
Cũng trong tình trạng bị bỏ ngỏ suốt nhiều năm là dự án quy hoạch phát triển 5 đô thị vệ tinh bao gồm: Hòa Lạc, Sơn Tây, Sóc Sơn, Phú Xuyên và Xuân Mai. Được chấp thuận từ năm 2008, tuy nhiên, sau gần 15 năm, vẫn chưa ai thấy diện mạo của 5 đô thị vệ tinh này.
KTS. Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, đến cả các chủ đầu tư BĐS cũng không quan tâm về 5 đô thị vệ tinh kể trên, chưa nói gì đến người dân.“Khi chúng ta không làm được hệ thống kết nối và hạ tầng thì chúng ta không có con người. Một đô thị không có dân hay di dân bằng kiểu cưỡng bức thì đô thị đó không tồn tại”, ông Tùng nhận xét.
Cùng chung quan điểm, GS. Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT nhận định cả 5 khu vực được quy hoạch làm đô thị vệ tinh của Hà Nội chưa đủ sức sống để trở thành một đô thị đa trung tâm hay một cực phát triển mới. Điểm mấu chốt khiến những quy hoạch như giãn dân phố cổ, đô thị vệ tinh thất bại là tư duy ý chí trong việc hoạch định chính sách.
Lý giải về điều này, GS. Đặng Hùng Võ cho biết “Con người luôn lựa chọn nơi ở có điều kiện sống tốt nhất, sinh hoạt thuận tiện nhất và kiếm tiền được nhiều nhất. Khi người dân thấy di dời không bằng ở lại thì họ lựa chọn ở lại, khi di dời tốt hơn ở lại thì họ di dời. Quy luật cuộc sống là như vậy”.
Đô thị đa trung tâm – lời giải hoàn hảo cho bài toán phát triển đô thị Hà Nội
GS. Đặng Hùng Võ chỉ ra rằng, trong khi những dự định quy hoạch không thể triển khai thực tiễn thì những lựa chọn hoàn toàn khác đã dần xuất hiện. Trong những năm vừa qua, Hà Nội chứng kiến xu thế dịch dân cư chuyển mạnh mẽ theo 2 luồng, một sang bất động sản phía Đông Hà Nội và một sang bất động sản phía Tây Hà Nội.
Vị chuyên gia kỳ cựu nhận định, hướng đi về phía Tây sẽ bắt nhịp với định hướng phát triển khi khu vực này đã được quy hoạch từ lâu và trên thực tế đã hình thành một trung tâm hành chính mới quy mô, hiện đại. Mặt khác, dịch chuyển về phía Đông sẽ là sự lựa chọn thuận theo quy luật tự nhiên của cả người dân và các nhà phát triển BĐS nhằm khai thác những tiềm năng về cảnh quan và điều kiện thiên nhiên của bờ Đông sông Hồng.
Theo GS. Võ, thế giới có nhiều mô hình phát triển đô thị khác nhau như: Mô hình siêu đô thị (megacity), mô hình mạng lưới gồm nhiều đô thị nhỏ kết nối với nhau và mô hình đô thị đa cực hay đa trung tâm với nhiều đô thị cỡ vừa. Trong đô thị đa trung tâm, mỗi trung tâm có đủ điều kiện vận hành độc lập và đóng vai trò như một cực phát triển của TP. Hà Nội. Thực tế, TP.HCM hiện đang đi theo mô hình đa trung tâm này.
Với cơ sở hạ tầng và các tiện ích đầy đủ, Eurowindow Twin Parks đang góp phần hình thành nên một trung tâm mới tại khu vực phía Đông Hà Nội.
Với Hà Nội, GS. Đặng Hùng Võ cho rằng, dự định phát triển thuận lợi nhất là bám sát 2 bên sông Hồng, lấy sông Hồng làm trục trung tâm. Một bên sông Hồng là “Hà Nội cũ” với các giá trị lịch sử truyền thống, bờ bên kia là “Hà Nội mới” sôi động, triển vọng với hạ tầng xã hội hiện đại, hoàn thiện. Kết nối giữa “Hà Nội cũ” và “Hà Nội mới” là những cây cầu bắc qua sông Hồng.
“Các đô thị trung tâm như các cực phát triển mới nằm dọc theo sông Hồng, như vậy sẽ phù hợp với thực tế cuộc sống hơn”, GS. Võ nhấn mạnh.
Xét về quy hoạch, KTS. Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam đánh giá, Hà Nội cần phát triển theo xu hướng đa cực, gồm khu vực nội đô cũ và 2 chuỗi đô thị ở khu Tây và khu Đông. Chuỗi đô thị phía Tây bao gồm các khu vực giáp ranh giữa Đan Phượng, Hoài Đức với Từ Liêm, giáp ranh giữa Hà Đông, Từ Liêm và Thanh Oai, giáp ranh giữa Thanh Trì và Thường Tín. Trong khi đó, chuỗi đô thị phía Đông sông Hồng bao gồm Đông Anh, Long Biên và Gia Lâm.
“Mục tiêu quan trọng của quy hoạch là giãn dân, có thể coi quá trình giãn dân chính là quá trình hiện đại hóa, văn minh hóa thủ đô”, ông Chính nói.
Để xây dựng một đô thị mới đầy sức sống, có sức hấp dẫn với cư dân và có khả năng vận hành độc lập, GS. Đặng Hùng Võ chỉ ra có 4 tiêu chí tiên quyết mà đô thị đó cần phải đáp ứng. Trước tiên là điều kiện tự nhiên phải đủ sức tải cho một không gian đô thị. Thứ hai là sức tạo việc làm của đô thị mới. Tiếp theo là khả năng kết nối địa kinh tế với các trung tâm kinh tế khác theo nguyên tắc cộng sinh. Cuối cùng là cơ sở hạ tầng, tiện ích của đô thị mới để hoàn thiện cuộc sống tiện nghi.
Hiện nay, bất động sản Hà Nội khu vực phía Đông đã có sự xuất hiện của các đại đô thị điển hình như Eurowindow Twin Parks. Tại đây, chủ đầu tư Eurowindow Holding đưa vào những hệ thống “đại tiện ích”, kiến tạo nên “một trung tâm mới”. Bên cạnh đó, với những tiện ích ngoại khu tới từ người hàng xóm Vinhomes Ocean Park như công viên, biển hồ, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại,… Eurowindow Twin Park đã góp phần tạo ra một cuộc đại dịch chuyển, thu hút hàng chục nghìn cư dân về sinh sống thúc đẩy Hà Nội tiến tới trở thành đô thị đa trung tâm.
>> Tìm hiểu thêm: Đô Thị Phía Đông Hà Nội Đón Đầu Xu Hướng Đô Thị Đa Cực